Workshop Revizaun PE BESI Munisípiu Liquiçá 2022-2027
Governu Munisípiu hamutuk ho Ekipa WaterAid Timor-Leste ho nia parseiru implementadór FHTL, GFFTL, Asosiasaun HAK no PNBESITL realiza workshop revizaun Planu Estratéjiku Bee, Saneamentu no Ijiene (PE BESI) Munisípiu Liquiçá 2022-2027 durante loron rua no Instituisaun hotu no organizasaun sosiedade sivíl mak partisipa konsege fortifika revizaun ne’e ho pozisaun ne’ebé klaru katak vizaun, meta no Valor sira tenke konsidera no inklui asuntu reziliénsia, inkluzivu no investimentu.
Iha loron 26-27 Jullu, Governu Munisípiu hamutuk ho Ekipa WaterAid Timor-Leste ho nia parseiru implementadór FHTL, GFFTL, Asosiasaun HAK no PNBESITL realiza workshop revizaun Planu Estratéjiku Bee, Saneamentu no Ijiene (PE BESI) Munisípiu Liquiçá 2022-2027. Workshop ne’e hala’o durante loron 2 iha salaun Vida Di’ak munisípiu Liquiçá ne’ebé organiza no lidera másimu husi Administrasaun Munisipiu ho ekipa BESI Munisípiu Liquiçá ne’ebé kompostu husi SMASA, SSM, Edukasaun Munisípiu, Agrikultura no Floresta, departamentu Meiu Ambiente, PNDS, PDIM, BTL, MAE, Administradór Postu Administrativu sira, Xefe do suku, OPS, Asosiasaun Veteranu, Igreja no organizasaun sosiedade sivíl sira. Objetivu prinsipál husi eventu ida ne’e mak atu revee fali PE BESI ne’ebé implementa ona durante tinan rua, haree nia implementasaun no tradusaun ba planu internal husi departamentu sira, no mós planu ne’e nia relevánsia ba kontextu mudansa klimátika no GEDSI.
Atividade loron rua ne’e hahú ho aprezentasaun husi Sekretáriu Munisípiu no Prezidente ANAS ne’ebé aprezenta kona-ba Baze Legal husi Prosesu Planu Investimentu Munisipál no Mudansa Klimátika nia ligasaun ho Situasaun Munisípiu Liquiçá no Importánsia husi Jestaun Rekursu Bee. Tuir mai, kontinua ho sesaun hato’o pontu de vista husi kada setór relevante ne’ebé iha nivel munisípiu refleta ba progresu no dezafiu husi planu estratéjiku ne’e rasik, no iha mós diskusaun ne’ebé interativu no detallu kona-ba PE BESI uza métodu PESTLE.
Iha análize kontextu konsege mosu ideia oin-oin liga ho situasaun polítika, ekonomia, sosiál, teknolojia, legal no ambiente nian. Rezultadu diskusaun sira konsege kontribui ba revizaun vizaun, meta no valor sira, hodi konsidera asuntu igualdade jéneru, defisiénsia no inkluzaun sosiál (IJDIS) no mós mudansa klimátika liu-liu liga jestaun rekursu bee no konservasaun bee nudár asuntu importante ne’ebé tenke konsidera. Instituisaun hotu no organizasaun sosiedade sivíl mak partisipa konsege fortifika revizaun ne’e ho pozisaun ne’ebé klaru katak vizaun, meta no Valor sira tenke konsidera no inklui asuntu reziliénsia, inkluzivu no investimentu.
Refleta husi avaliasaun durante tinan rua implementasaun planu estratéjiku BESI Munisipiu Liquiçá, ne’ebé kompostu husi objetivu estratéjiku haat: Finansiamentu, mudansa hahalok Saneamentu no ijiene, Mudansa klimátika no Igualdade Jéneru Defisiénsia no Inkluzaun Sosiál, marka mudansa lubuk ida inklui esforsu autór sira nivel munisipál, postu no suku ba halo programa reflorestasaun hodi hasa’e kuantidade bee no proteje bee matan, atinje deklarasaun Almo/Suku ijiene, investimentu ba kontrolu BESI no dezenvolvimentu fíziku sira tantu iha komunidade, eskola no fasilidade saúde ne’ebé inkluzivu.
Aléinde ne’e iha mós deklarasaun ba kometimentu husi kada servisu integradu munisipál nian, ne’ebé mak mensiona kona-ba oinsá kada servisu munisipál no delegasaun territorial fó nia kometimentu boot ba importánsia planeamentu hodi investe ba atividade BESI hanesan hatuur ona iha meta Planu BESI Munisipiu nian katak too iha 2027 entidade relevante sira iha Munisipiu Liquiçá halo esforsu koletivu ho komitmentu mak aas hodi asegura BESI ne’ebé sufisiente, inkluzivu, reziliente no sustentável.
